ಯಾವುದೇ ಒಂದು ವಿಷಯವನ್ನು ವ್ಯಷ್ಠಿಯಾಗಿ ಅಥವಾ ಸಮಷ್ಠಿಯಾಗಿ ಜನಮಾನಸಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಸುವ ಸೇತುವೆಯೇ ಮಾಧ್ಯಮ. ಹಿಂದಣ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಪುರಾಣ ಕತೆಗಳನ್ನೋ ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳನ್ನೋ ಜನರಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲು ಗಮಕ, ಪ್ರವಚನ, ಹರಿಕಥೆ, ಯಕ್ಷಗಾನ, ಬಯಲು ನಾಟಕ ಇತ್ಯಾದಿ ಪ್ರಕಾರಗಳು ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಒಂದೂರಿಂದ ಇನ್ನೊಂದೂರಿಗೆ ಸುದ್ದಿಗಳು ತಲುಪಬೇಕಾದರೆ ಬಹು ನಿಧಾನವಾಗಿ, ಎಷ್ಟೋ ಕಾಲದ ತರುವಾಯ ಬಹು ವಿಳಂಬಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿತ್ತು. ಹಲವಾರು ಸುದ್ದಿಗಳು ಗತಕಾಲದ ಇತಿಹಾಸವಾದ ನಂತರ ಕೆಲವರಿಗೆ ತಲುಪುತಿತ್ತು.
ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಗಮನದ ತರುವಾಯ ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಂಚೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿತು. ಹಿಂದೆ ಪುರಾಣ ಕಾಲದಲ್ಲಿಯೂ ಅಂಚೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ರಾಜಾಧಿರಾಜರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿತ್ತೆಂದು ಹಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಸಿಗುತ್ತವೆ. ’ಅಂಚೆ’ ಅಂದರೆ ಹಂಸ ಎಂಬುದಾಗಿ ಅರ್ಥ. ಹಂಸದ ಕೊರಳಿಗೆ ತಾಳೆ ಓಲೆಯೋ ಅಥವಾ ಇನ್ನಿತರ ಸಂಜ್ಞೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಯಾರಲ್ಲಿಗೆ ತಲುಪಬೇಕೋ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುವ ತಂತ್ರವೂ ಕೂಡಾ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಬಹು ಸೀಮಿತವಾದ ಮಾಧ್ಯಮ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿತ್ತು. ಯಾವಾಗ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಗಾಳಿ ಬೀಸಿತೋ ಅಂದಿನಿಂದ ಅಂಚೆ ಕಛೇರಿಯ ಮೂಲಕ ಮಾಧ್ಯಮ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅದ್ಭುತ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಕಾಣತೊಡಗಿತು.
ಆದರೂ ಕೂಡ ಅಂಚೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ನ್ಯೂನತೆಗಳು ಇದ್ದೇ ಇತ್ತು. ಮುಂದಕ್ಕೆ ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್ ನವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದತ್ತ ಮಾಧ್ಯಮ ಮುನ್ನಡೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿತು. ಆದರೆ ಅದಕ್ಕೂ ಕೂಡಾ ಇತಿ-ಮಿತಿಗಳು ಇದ್ದುವು.
ಟೆಲಿಫೋನ್ ಸುಧಾರಣೆ ಕಂಡ ನಂತರ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ಇನ್ನೇನೂ ಉಳಿದಿಲ್ಲ ಎನ್ನವ ಭಾವ ಜನರಲ್ಲಿ ಮೂಡಿದ್ದು ಅಸಹಜವಲ್ಲ.
ಇನ್ನೊಂದೆಡೆಯಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನೂ ಮರೆಯುವಂತಿಲ್ಲ. ಮುದ್ರಿತ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು, ಸಂಪರ್ಕ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಊರಿಂದೂರಿಗೆ ತಲುಪಿ, ಒಂದೂರಿನ ಸುದ್ದಿ ಇನ್ನೊಂದೂರಿಗೆ ಚಲಿಸತೊಡಗಿತು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಜನರಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನವ ಸಮಾಜ ನಿರ್ಮಾಣದ, ಸಮಾಜ ಪರಿವರ್ತನಾ ಕೈಂಕರ್ಯಗಳಿಗೆ ಇಂಬು ಕೊಡತೊಡಗಿತು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಜನನಾಯಕರಿಂದ ಸಿಗುವ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಸಂಚರಿಸಿ ಹೋರಾಟದ ಸ್ಪಷ್ಟ ರೂಪುರೇಶೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟುವುದರ ಮುಖೇನ ಜನಮಾನಸದಲ್ಲಿ ನವಜಾಗ್ರತಿಯ ಹೊಸ ಹೊನಲನ್ನು ಹರಿಸಿದುದು ಉಲ್ಲೇಖನೀಯ.
ನಂತರ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ನವಸಂಚಲನ ಮೂಡಿಸಿದ ದೃಶ್ಯ-ಶ್ರಾವ್ಯ ಮಾಧ್ಯಮ ಟೆಲಿವಿಶನ್. ಇತ್ತೀಚಿನ ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನಿಂದ ಟೆಲಿವಿಶನ್ ಅದ್ಭುತವಾದ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಕ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನಿರಿಸ ತೊಡಗಿತು. ಯಾವತ್ತು ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಜಾಲಕ್ಕೆ ಈ ಟೆಲಿವಿಶನ್ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿತೋ ಅಂದಿನಿಂದ ಜಗತ್ತಿನ ಯಾವುದೇ ಮೂಲೆಯ ಸುದ್ದಿಗಳು ಕ್ಷಣಮಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಿತ್ತರಗೊಂಡು ದೃಶ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಜನರ ಕಣ್ಣಬಿಂಬವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸತೊಡಗಿತೋ, ಜಗತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿದಾಯಿತು. ಮಾಧ್ಯಮ ತನ್ನ ಕಬಂಧ ಬಾಹುಗಳಲ್ಲಿ ಇಡೀ ಜಗತ್ತನ್ನು ಸುತ್ತುವರಿದು ಜನರಿಗೆ ನೇರಾನೇರ ಸಂಬಂಧದ ನವಬೆಸುಗೆಯನ್ನು ಬೆಸೆಯತೊಡಗಿತು. ದೂರದ ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ WTO ಮೇಲಿನ ಧಾಳಿಯಾಗಲೀ, ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಉಗ್ರರ ಜೊತೆಗಿನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಾಗಲೀ ಅಥವಾ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಉತ್ತರಾಂಚಲದಲ್ಲಿ ಮುನಿದ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಆಟಾಟೋಪವನ್ನು ನಮ್ಮ ಮನೆಯೊಳಗೆ ಕುಳಿತು ನೋಡುವ ಪರಿಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿದ ಟಿ.ವಿಯ ಅನೇಕ ಚಾನೆಲ್ಗಳು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆಸಿದ ಕುಟುಕು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಾಗಲೀ, ಪ್ರಪಂಚದ ಯಾವ ಮೂಲೆಯಲ್ಲೇ ಆಗಲಿ ನಡೆಯುವ ಕ್ರೀಡೆಗಳ ನೇರ ಪ್ರಸಾರ, ರಾಜಕೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಅನೇಕ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ನೈಜ ಚಿತ್ರಣ, ಆಕಾಶ ಕಾಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಪ್ರಾಣಿ-ಪಕ್ಷಿ ಸಂಕುಲಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಜಲಚರ ಜೀವಿಗಳ ಜೀವ ವೈವಿಧ್ಯ, ಬದುಕಿನ ಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸಿ ಕೊಡುವ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಪೆಟ್ಟಿಯಾಗಿರುವ ಟಿ.ವಿ. ಒಂದು ವಿಧದಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕ ವರದಾನವೆನ್ನದೆ ವಿಧಿಯಿಲ್ಲ.
ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ ಇಂದಿನ ಯುವ ಜನಾಂಗ ಈ ವರದಾನಗಳ ಜೊತೆಜೊತೆಯಲ್ಲೇ ಒಂದಷ್ಟು ನೇತ್ಯಾತ್ಮಕವಾದ ಭಾವದಿಂದ ನರಳುವುದನ್ನು ಕೂಡಾ ದುರ್ವಿಧಿ ಎನ್ನದೆ ವಿಧಿಯಿಲ್ಲ.
ಹಲವು ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಕೂಡಾ ಎಗ್ಗಿಲ್ಲದಂತೆ ಹಿಂಸೆಯನ್ನು ವೈಭವೀಕರಿಸುವ ಜಾಯಮಾನವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದ ಪರಿಯನ್ನು ಕಂಡರೆ ಇದನ್ನೋದುವ ಜನರ ಮನಸಿನ ಮೇಲೆ ಅದೆಂತಹ ಕ್ರೌರ್ಯಭಾವ ಮೂಡೀತು ಅನ್ನುವುದನ್ನು ಊಹಿಸುವುದೂ ಅಸಾಧ್ಯ.
ದೂರದರ್ಶನಗಳು ಕೂಡಾ ಪ್ರಸಾರಿಸುವ ಅನೇಕ ಧಾರಾವಾಹಿಗಳು, ಹಿಂಸಾಚಾರದ ದೃಶ್ಯ, ಮಹಿಳೆಯರ ಮೇಲೆ ನಡೆದ ಅತ್ಯಾಚಾರವಾಗಲಿ, ಕೋಮು ಗಲಭೆಗಳಾಗಲೀ, ನೋಡುವ ನೋಟಕನ ಮನದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೋ ಒಂದು ಕಡೆ ಖಂಡಿತಾ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮ ಮೂಡಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಸಂದೇಹವಿಲ್ಲ. ಬಾರಿಬಾರಿಗೂ ಅದನ್ನು ಮರು ಪ್ರಸಾರಿಸುತ್ತಾ ತಮ್ಮ ಖಿಖP ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅನೇಕ ಚಾನೆಲ್ಗಳು ಕೂಡಾ ಇವೆ.
ಟಿ.ವಿ.ಯ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಓದುವ ಹವ್ಯಾಸವಂತೂ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿ ಹೋಗಿದೆ. ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತವರೂ ಟಿ.ವಿ. ನೋಡುವುದು, ಬಂದವರೂ ಟಿ.ವಿ. ನೋಡುವುದು. ಇಂತರಹ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಂದ ಮಾನವ ಮಾನವ ಸಂಬಂಧದ ಕೊಂಡಿ ಕಳಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ಹಲವರಂತೂ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳದೆ ತಾನಾಯಿತು, ತನ್ನ ಮನೆಯಾಯಿತು ಅನ್ನುವ ತೆರದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾರ್ಥ ಸರದಾರರಾಗಿರುವುದು ಸಮಾಜದ ಹಿತದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಬಹು ಮಾರಕವಾದದ್ದು.
ಈ ರೀತಿಯಾಗಿಯೇ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಾ ಹೋದಲ್ಲಿ ಒಂದಾನೊಂದು ದಿನ ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲ ಪರಿಸರವೇ ನಮಗೆ ಅಪರಿಚಿತವಾಗಿ ಹೋಗಿ ಜೀವಚ್ಛವಗಳಂತೆ ಬದುಕು ಮಾಡುವ ದೀನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಖಂಡಿತಾ ಬಂದೊದಗಬಹುದು.
ಜೀವಂತ ಕಲೆಗಳಾದ ನಾಟಕ, ಸಂಗೀತ, ನೃತ್ಯ, ಯಕ್ಷಗಾನ ಇವೆಲ್ಲಾ ಅವನತಿಗೆ ಸಂದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಡುಗಾಲ ಬರುವ ಸಮಯ ಬಹುದೂರವಿಲ್ಲ.
ಅದರಲ್ಲೂ ದೂರದರ್ಶನವನ್ನು ಕುಲದೇವರೆಂದು ನಂಬಿದ ಗೃಹಿಣಿಯರ ಪಾಡಂತೂ ಹೇಳತೀರದು. ಒಂದು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಟಿ.ವಿ. ಚಾಲಿತಗೊಂಡರೆ ಸರಿಸುಮಾರು ತಡರಾತ್ರಿವರೆವಿಗೂ ಅದರಿದಿರು ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಹಲಮಂದಿ ಸಹೋದರಿಯರು ಕಣ್ದೃಷ್ಠಿಯೊಂದಿಗೆ ಮಾನಸಿಕ ಕುರುಡುತನಕ್ಕೂ ಬಲಿಯಾಗಿರುವುದು ನಮ್ಮ ದುರಂತ.
ನಿತ್ಯದೂಟಕ್ಕೂ, ತಿಂಡಿಗೂ ವ್ಯಂಜನವಾಗಿ ಮುಂದುಗಡೆ ದೂರದರ್ಶನ ಬೇಕೇಬೇಕು. ಇದು ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದು ಸಹಜ. ಮಕ್ಕಳು ಕೂಡಾ ಓದುವ ಅಮೂಲ್ಯ ಸಮಯವನ್ನು ಟಿ.ವಿ. ವೀಕ್ಷಣೆಗೆ ತೊಡಗಿಸಿ ತಮ್ಮ ಭವಿಷ್ಯದ ಮೇಲೆ ಬರೆ ಎಳೆದುಕೊಂಡಿರುವುದು ಕೂಡ ಹಿತವಲ್ಲ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಎಷ್ಟೊಂದು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಬಲ್ಲವೋ ಅಷ್ಟೇ ಪ್ರತಿಕೂಲವಾಗಿಯೂ ವರ್ತಿಸಬಲ್ಲವು. ಅದು ನಾವು ಬಳಸುವ ರೀತಿಯಿಂದ ಅಥವಾ ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದಕ್ಕನುಗುಣವಾಗಿ.